|
კავკაზის მთები მაშუკის მთიდგან |
|
1861; ჟურნალი ცისკარი #12
(ფან−ტა−ზი−ა, რო−ცა ახ−ლად გა−თენ−დე−ბა)«ა−გერ სა−გუ−ლოვ−ნო, რა მზე ა−მო−ელ−ვარ−დე−ბა!
ა−ნუ სა−ას−პა−რე−ზო დღე, ვი−თარ მო−ებ−ზა−დე−ბა,
მაგ−რამ ა−ღა−რა−ვინ ა−რა−რი−ან შეჯავშნილ-შეზოსტრილნი,
და მო−ოქ−რო−ვი−ლის მუ−ზა−რა−დე−ბით მოხ−დე−ნილ−ნი,
რა−თა ძვე−ლებ−რივ მე−ჩოგ−ნე−ო−ბა ას−ტყდე−ბო−დეს,
რომ ცხენ−თა ნქრე−ვა გად−მო−ე−სი−ა−მოვ−ნე−ბო−დეს,
ვით ფრი−ა−ლოს ქვეშ მჯდო−მა−რე−სა, დამგ−რი−ა−ლებ−დეს ქა−რი,
და მე−ო−რის მხრივ ჩარ−და−ხი−და−მა მშვე−ნი−ე−რი ქა−ლი,
და−მარ−ცხე−ბი−სა ჯილ−დო−სა გა−ი−ღებს,
და ჭა−ბუკს ყელ−ზედ გა−და−ავ−ლებს დამ−ღი−მა−რი.
მა−შინ მი−თხა−რი, ვი−თარ ბედ−ნი−ე−რი იქ−ნე−ბი შენ ჭა−ბუ−კო?»
დღეს დი−ლით, ამ გა−კამ−კა−მე−ბულს, ცის მო−ლაჟ−ვარ−დუ−ლო−ბა−ში,
და−ვი−ნა−ხავ ი−ქით შორ−სა, იმ ჰა−ე−რო−ბა−ში,
კავ−კა−ზი−ის ბორცვთ მო−კი−დურ−თა, თა−ვის ქე−დე−ბით;
თა−ვის და−ხავ−სე−ბუ−ლის თეთ−რის წვე−რე−ბით,
რო−მელ−ზე−დაც მზის შა−რა−ვან−დი და−ნე−ბი−ე−რობს,
და ღვთა−ე−ბის გა−მო−სა−ხუ−ლი დი−დე−ბა,
მე−ტის დაშ−ვე−ნე−ბით, ზედ რო გა−ნის−ვე−ნებს»
«ბრუ−ტოს, ბრუ−ტოს! შე−მოვ−ყუ−რებ შენს თოვ−ლი−ანს სპე−ტა−კოვ−ნე−ბა−სა:
შენს გა−მომჭვ−რეტს მობ−ზინ−ვა−რო−ბა−სა და შენს ა−მა−ყად მო−ღე−რე−ბა−სა!
კავ−კა−ზი−ის მთებს შო−რის თვით მო−ყელ−ყე−ლა−ოდ,
და გმირ-ფალავნებრივ რო შე−მო−გიცრც−ვი−ა ღრუ−ბე−ლი,
ვით ვი−ღა−საც შე−ერ−კი−ნო ტიტ−ვე−ლი!»
«ი−ქით მოძ−მე შე−ნი, მყინ−ვა−რე მთა ა−წოდ−ვი−ლი,
ხელ−სა გაწვ−დენს მკლავ გაშ−ლი−ლი,
შენ−თა−ნა სწო−რად - შე−ნებრ უ−შიშ−რად -
შე−ნებრ აღ−მარ−თუ−ლი, და სდგას შე−ნებტ განძ−ვი−ნე−ბუ−ლი,
რა−თა თოვ−ლე−ბის ზვა−ვე−ბი შე−იგ−ლი−ჯოთ,
და ღრიღ−ლო−ვანს ღრან−ტე−ებ−ში გად−მო−ა−ნარ−ცხოთ,
ზარ ახ−დი−ლის გრგვინ−ვის შეძრ−წუ−ნე−ბით,
რომ შვილ−ნი თქვენ−ნი წარ−მოსთქ−მიდ−ნენ გაკ−ვირ−ვე−ბით,
და ი−ტყოდ−ნენ თა−ვი−ანთ სახ−ლე−უ−ლო−ბა−ში,
რო−მელთ გაშ−ტე−რე−ბით შეჰ−ყუ−რებდ−ნენ მათ მო−ან−ბე−თა
ვით შე−ე−ხეთ−ქეთ ზვავ−ნი, ა−ნუ ხე−ო−ბა−ე−ბი რო−გორ ჩა−მო−ა−ხერ−გეთ.»
«ა−გერ ბორცვთ კლდე−ე−ბი კავ−კა−ზო და ფრი−ა−ლო−ნი,
მდუ−მარ დაყ−მენ−დილ−ნი სვავ−ნი, ზედ რო დაჰ−ფარ−თო−ე−ბენ,
და გა−ფა−ცი−ცე−ბუ−ლის თვა−ლით მძოვრ−სა ე−ძე−ბენ,
რა−თა ჩა−ი−ლუკ−მონ და ჩა−ი−გე−მონ.»
«ა−გერ შორს შეღრ−მა−ე−ბულ−ნი შე−ნი ხე−ო−ბა−ე−ბი:
სა−დაც ყურთ ხმა ა−ღარ ის−მის, მკვირ−ცხლთ მდი−ნა−რეთ ვარ−ვა−რე−ბით,
რო−მელ მთა−ში თავს მო−იკვ−ლენ ზვირ−თი ზვირთ−ზე ქაფთ ჩქა−რე−ბით.»
«შე−ნი არ თა−ნას−წო−რი, გრძლად გა−და−ჯაჭ−ვი−ლე−ბა,
შავ ზღვით კას−პადმ−დე, ი−მი−სი მო−ფერ−ხუ−ლე−ბა,
მო−ი−ტა−ცებს გო−ნე−ბას, გა−წო−ლი−ლო კავ−კა−ზო!
რო−მელ−ზე−დაც მის−ნი ქალ−ნი და−თა−მა−შობთ ნაზ−ნო, და შექ−ცე−ვით და−სე−ირ−ნობთ.
მეც თქვენს ძმა−სა გა−და−მი−ტანთ, მის შეკ−რუ−ლე−ბა−ში და მის შეჭ−მუხვ−ნი−ლე−ბა−ში:
ჯერ მე თქვენ−თან ვმუ−სა−ი−ფობ, ლა−მაზ ა−ხალ მოლ−ზე;
მოლ−ზე მსხდო−მა−რე−ნი და წმი−დას მო−წანწ−კა−რეს წყა−როს პირ−ზე,
მეს−მის თქვე−ნი სა−ნუგეშო სი−ტყვა−ნი!
მი−ამ−ბობთ თქვენ−სა ან−ბავ−სა ა−ქა−მომ−დე.
კარ−გო ქა−ლე−ბო ვინ გი−თხრათ ეგ? —
ა−რის მა−მა−პა−პის სი−ტყვა−ო ეს.
შემდ−გომ მიბრ−ძა−ნებთ და თქვე−ნი ნე−ბი−სა−მებრ
თქვენგ−ნით წა−ვალ კავ−კა−ზის ბორც−ვე−ბის ქე−დებ−ზე;
თუ ნე−ბა მე−ცით, მაშ რა−ღათ გა−მა−მა−ტანთ ცრემლ−სა,
ცრემლ−სა გუ−ლის საკვ−ლავ−სა? —
სდუმთ ქა−ლე−ბო? მაგ და−დუ−მე−ბამ ხომ სულ გა−მიქ−რო,
ვა−ი ჩემს თავს, ახ−ლა გა−მი−წყრე−ბით და მიბრ−ძა−ნებთ:
წა−დი, წა−დი ე−ხე−ტე იმ მთებ−ზე−და რას დას−დე−ო.
რახ ა−სე, მაშ წა−ვალ ი−სევ, წა−ვალ მის კლდე−ებ−ზე,
რო−მელ−ზე−დაც დავ−ნა−დი−რობ ჯიხვთ რქი−ან−თა;
ეგ−რე−თა ვდევ−ნი დიდ−რონთ ირ−მებს ქორ−ბუ−დი−ან−თა,
და ნე−ბი−სა−მებრ მი−მო−ვი−ა−რე−ბი, მთით მთა−ზედ,
მთის ზე−ფი−რო−სის, მორ−ბე−დო−ბის სი−ა−მოვ−ნით....»
«მიყ−ვარს შე−ნი შენ−ზედ შეკ−მა−ზულ−ნი ღრუ−ბელ−ნი,
რო−დი−საც ა−რაზ−მუ−ლებ−რივ შე−მო−გე−მარ−თე−ბის,
და წყნარ-დაზანტებით, რო გცო−ცავს ზედ და გან−გერ−თხმის.»
«მიყ−ვარს შენ−ნი და−გუნ−დე−ბულ−ნი ბნელ−ნი ღრუ−ბელ−ნი,
უფ−რო მა−შინ, — მა−ლა−ნაზდ−ნი ელ−ვა−რე−ბა−ნა რო დაგეგრაგნე−ბა.»
«მიყ−ვარს კავ−კა−ზო, შე−ნი ეს−რე−თი ცე−ცხლებრ აღ−ლაშქ−რუ−ლე−ბა,
და შე−ნი ძა−ხი−ლით ადრტ−ვინ−ვე−ბუ−ლი ღა−ღა−დე−ბა,
ნა−მეტ−ნა−ვად მა−შინ, ო−დეს ცის საყ−ვირ−ნი დაგ−ყი−ვის შენ,
«სად ერთ საყდ−რად სუ−ფევ, კავ−კა−ზი−ის თან შეზრ−დუ−ლო,
და ერ−თი მუც−ლის ძმა ა−რა−რა−ტო!
გემ−დუ−რი და შე−მომ−ძა−ხე, — სად გან−შო−რე−ბულ−ხარ, —
შუბ დაყრდ−ნო−ბილს თეთრ დევ−სა−ვით, რო გა−ვე−ლე−ბულ−ხარ,
რა−თა უ−ამ−ხა−ნა−გოთ იდ−გე და უ−მე−გობ−როდ?
სტირ−დე, სტირ−დე და−ობ−ლე−ბუ−ლი შე ა−რა−რა−ტო;
შენ−სა ძმა−სა მხარს ა−რა უშ−ვე−ნებ და ხწუხ მარ−ტო,
გად−მო−ბუ−კე მა−ინც ა−რა−რა−ტო და აღ−ზა−რი
ი−გი წარღვ−ნის მო−წა−მე, ა−რა−რატზედ დამდ−გა−რი,
ნო−ეს კი−დო−ბა−ნი ი−გი,
რო−მელიცა გად−მო−ვი−დეს ჩემ−თან, სწრა−ფის ქროლ−ვით;
ჩემს მშო−ბელს ქვეყ−ნად, ჩემს გა−და−საყ−ვა−ნად,
რომ მი−სი ჰა−ე−რი, ბუნე−ბა, წყა−ლი კი−დევ გან−ვი−ცა−დო,
და კუკ−ლუც−ნი ქალ−ნიც ვნა−ხო:
სულ−ზედ უფ−რო სუ−ლის სულ−ნი ი−გინი!....
თო−რემ ბედ−მან მომ−წყლა; ა−ღარ მახ−სო−ვან ი−სი−ნი მე,
შენ ა−რა−რა−ტო! წმინ−და ი−ა−კო−ბის ტარბ−ნი
მა−ინც გა−მოგ−ზავ−ნე, ჩე−მი სუ−ლისაგან მკალ−ნი
შე−მუხ−რონ და მოს−პონ, ა−რა−რა−ტო, ა−რა−რა−ტო!»
«ახ! ჩე−მო საყ−ვა−რე−ლო კავ−კა−ზო!
ა−რა წა−დი−ლით საყ−ვა−რე−ლო,
ა−რამედ ძლი−ე−რის ვნე−ბით სა−სურ−ვე−ლო!....,
კავ−კა−ზო მშვე−ნი−ე−რო, და კავ−კა−ზო გან−საც−ვიფ−რე−ბე−ლო!
შენ თეთრ ფრთო−სა−ნი ორ−ბი გა−მო−მიფ−რი−ნე,
და თან შე−ნი სა−უ−ცხო−ე−ბა გა−მო−ა−ტა−ნე;
რა−ო−დე−ნის წლე−ბის მკვარდს გულ−ზედ, ფრთე−ბით დამ−ნი−ა−ოს:
უკვ−და−ვე−ბად მი−ვი−ღო და კვა−ლად გა−მო−მა−ცო−ცხლოს...
გეს−მის ძველთ უძ−ვე−ლე−სი კავ−კა−ზო,
და პირ−ველ ქმნულ კა−ცათ ბუნე−ბათა ბუ−დე−ო!
მე ვარ ძე შე−ნი, — ძე შე−ნი კავ−კა−ზო,
და ძველ ი−ვე−რი−ა−ნე−ლი ქართ−ვე−ლი,
რო−მელიცა ა−მით მო−ვა−მა−ყობ!
შენ გემ−გოს−ნი,
შენ გი−ნატ−რებ,
შენ შე−გამ−კობ,
შენ შე−მოგტრ−ფი,
შენ თაყ−ვან−სა გცემ მო−წი−წე−ბით,
და ახ−ლა ვე−ღარც−კი ვი−ჭერ, რომ არ შე−მოგ−ტი−რო,
სა−ცო−და−ვად და მწა−რად!...
ახ! ვის უ−თხრა? — ე−სე ცრემ−ლი რას ჩა−ი−ტანს თვის უფსკ−რულ−ში.....
რომ−ლი−საც მის აზ−რი გა−ლობს გლო−ვი−თა,
მა−რად ღვთის წი−ნა და−ობ−ლე−ბუ−ლი.
ხომ ჩე−მი გეს−მის. — მაშ გულს არ ილ−მობ? ჰო−ი შენ ღმერ−თო!»
თ. ა−ლექ−სანდ−რე ვახ−ტან−გის ძე ჯ. ორ−ბე−ლი−ა−ნი.
1839-სა წელ−სა.
15-ს სეკ−ტემ−ბერს.
ქ. პი−ა−ტი−გორსკს.
ალექსანდრე ორბელიანი 1839 წ.
|
ეს ლექსი არცერთ კატეგორიაში არ არის. |
ნახატი ლექსები - ამ ლექსის თემაზე შექმნილი ნახატები
ამ ლექსის თემაზე ჯერ არ არის არცერთი ნახატი ატვირთული. იყავი პირველი, ატვირთე შენი ნახატი!
