დისლალია არის ბგერათწარმოთქმის დარღვევა, ფიზიოლოგიურად ჯანმრთელი სმენისა და სამეტყველო აპარატის ინერვაციის დროს.
ბავშვს აქვს სიტყვათა მარაგის საკმაო რაოდენობა, შეუძლია გადმოსცეს აზრი, შეადგინოს წინადადება, მაგრამ დარღვეული აქვს ბგერათ წარმოთქმის სისწორე გარკვეული მიზეზების გამო. იგი ცდილობს მოძებნოს საჭირო ბგერასთან მიმგვანებული ბგერა ან ქმნის ამ ბგერის საკუთარ ვარიანტს... ამიტომ მისი მეტყველება არასასიამოვნო მოსასმენია გარშემომყოფებისათვის.
დისლალიის გამომწვევი მიზეზები შეიძლება იყოს:
ბავშვის საერთო სისუსტე – ავადმყოფობა მეტყველების ჩამოყალიბების პროცესში;
მეტყველების გვიან დაწყება;
არასამეტყველო გარემო (არ აქვს ურთიერთობა თანატოლებთან, უფროსებს კი მასთან სათამაშოდ და სალაპარაკოდ იშვიათად სცალიათ);
აღზრდის პროცესის ნაკლოვანება (როდესაც მშობლებს მოსწონთ საკუთარი შვილების ასეთი მეტყველება – ხალისობენ, უწონებენ ამით ასტიმულირებენ არასწორ წარმოთქმას და აფერხებენ ბგერათა სწორი წარმოთქმის ჩამოყალიბებას);
ფონემატური სმენის ჩამოუყალიბებლობა (ბავშვი ვერ აღიქვამს მისთვის რთული ფონემის სწორ ჟღერადობას, რითიც იგი მსგავსი ფონემისაგან განსხვავდება. ამიტომ ახდენს ამ ბგერების არასწორ გამოყენებას, მიუხედავად იმისა, რომ ის ცალკე აღებულ იმ ფონემასაც კარგად გამოთქვამს, რომელსაც ანაცვლებს სხვა ფონემით. უბრალოდ, ვერ ახერხებს მათ სმენით განსხვავებას, ამიტომ ვერ ხვდება აღნიშნულ სიტყვაში რომელი ბგერა გამოიყენოს);
საარტიკულაციო აპარატის მოტორული მზადყოფნის ჩამოყალიბების შეფერხება–საარტიკულაციო აპარატის თავისებური განვითარების გამო, ცდილობს მოძებნოს საჭირო ფონემასთან მიმსგავსებული ფონემა. რთულ ბგერას ცვლის მისთვის უფრო მარტივი არტიკულაციის მქონე ბგერით ან ქმნის ამ ბგერის საკუთარ ვარიანტს...
ენის პათოლოგიები – ძალიან დიდი, პატარა ან მოუქნელი ენა. მოკლე ლაგამი;
კბილის, ყბის, ტუჩის თანდაყოლილი ნაკლოვანებები;
არასწორი თანკბილვა;
დისლალია წარმოადგენს ყველაზე გავრცელებულ ნაკლს. მისი ფორმა და ხარისხი დგინდება სპეციალური ლოგოპედიური გამოკვლევების შედეგად. მეტყველების თერაპევტი შეადგენს ბავშვთან სამუშაო პროგრამას, დარღვეული ბგერების რაოდენობისა და სირთულის შესაბამისად და მოახდენა აღნიშნული პრობლემის აღმოფხვრას.
