ძილი არსებითი ფაქტორია ბავშვების ფიზიკური და ფსიქიკური განვითარებისათვის. ეს ის დროა, როდესაც ორგანიზმი აღიდგენს ძალებს, ხოლო ტვინი წინა დღის მოვლენებს მეხსიერებაში აღბეჭდავს. თუმცა ბევრი ბავშვი ვერ ახერხებს ყოველ ღამე ძილის რეკომენდებული რაოდენობის მიღებას, რამაც შეიძლება უარყოფითი გავლენა მოახდინოს მათ ემოციურ განვითარებაზე.
პედიატრიის ამერიკული აკადემიის რეკომენდაციის თანახმად, 3-5 წლის ბავშვებმა დღეში 10-13 საათი უნდა იძინონ, 6-12 წლისებმა - 9-12 საათი, ხოლო 13-18 წლის თინეიჯერებმა - 8-10 საათი. სამწუხაროდ, კვლევებმა აჩვენა, რომ ბევრ ბავშვს არ სძინავს საკმარისად, და ზოგიერთი შეფასებებით, ბავშვების თითქმის 50 %-ს ძილის პრობლემები აქვს.
ბავშვების ემოციურ განვითარებაზე ცუდი ძილით გამოწვეული უარყოფითი შედეგები მრავალრიცხოვანია და შეიძლება დიდხანს გაგრძელდეს. აი, რა გავლენა შეიძლება მოახდინოს ცუდმა ძილმა ბავშვებზე ემოციურად:
- გაღიზიანებადობა და დათრგუნულობა: ძილის ნაკლებობამ ბავშვებში შეიძლება გაღიზიანებადობა და დათრგუნულობა გამოიწვიოს. ამან შესაძლოა გაუძნელოს მათ ემოციების მართვა და მიიყვანოს ისინი სიბრაზის აფეთქებებსა და უეცარ შეტევებამდე.
- შფოთვა და დეპრესია: ცუდი ძილი დაკავშირებულია შფოთვასა და დეპრესიასთან როგორც ბავშვებში, ისე ზრდასრულებში. Journal of Child Psychology and Psychiatry-ში დაბეჭდილმა კვლევამ აჩვენა, რომ ბავშვებს, რომლებსაც 4 წლის ასაკში ცუდად ეძინათ, 6 წლის ასაკში უფრო მეტად აღენიშნებოდათ შფოთვისა და დეპრესიის სიმპტომები.
- ცუდი ემოციური რეგულაცია: ძილი აუცილებელია თავის ტვინის შუბლისწინა ქერქის განვითარებისათვის, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციების მართვაზე. ბავშვებს, რომლებსაც არასაკმარისად სძინავთ, შესაძლოა გაუჭირდეთ ემოციების მართვა, რამაც შეიძლება ისინი იმპულსურ ქცევამდე და არასწორი გადაწყვეტილებების მიღებამდეც კი მიიყვანოს.
- დაქვეითებული ემპათია: ძილი ასევე აუცილებელია ემპათიის განვითარებისათვის, უნარისა, გაიგო და გაიზიარო სხვათა გრძნობები. ბავშვებს, რომლებსაც არასაკმარისად სძინავთ, შესაძლოა გაუჭირდეთ სხვათათვის თანაგრძნობის გამოხატვა და პრობლემები შეექმნათ სოციალური ურთიერთობებისას.
- ცუდი აკადემიური მოსწრება: ცუდმა ძილმა შეიძლება გავლენა მოახდინოს ბავშვის აკადემიურ მოსწრებაზეც. ბავშვებს, რომელთაც არასაკმარისად სძინავთ, შეიძლება ჰქონდეთ ფოკუსირების ან ყურადღების პრობლემები სკოლაში, რამაც ისინი შეიძლება მიიყვანოს დაბალ ნიშნებსა და დაქვეითებულ თვითშეფასებამდე.
მნიშვნელოვანია, რომ მშობლებმა ამოიცნონ თავიანთ შვილებში ცუდი ძილის სიმპტომები და მიიღონ ზომები მათი ძილის ჰიგიენის გასაუმჯობესებლად. აი, რამდენიმე რჩევა ბავშვების ჯანსაღი ძილის ხელშეწყობისათვის:
- დანერგეთ თანმიმდევრული ძილისწინა რუტინა: თანმიმდევრულობა მთავარია, როცა საქმე ბავშვებში ჯანსაღი ძილის ჩვევების გამომუშავებას ეხება. თანმიმდევრული ძილისწინა რუტინის დანერგვა შეიძლება დაეხმაროს ბავშვს ტვინისთვის იმ სიგნალის მიწოდებაში, რომ ძილის დროა.
- შეზღუდეთ ეკრანთან გატარებული დრო ძილის წინ: ელექტრონული მოწყობილობების მიერ გამოსხივებულმა ლურჯმა სინათლემ შეიძლება დაარღვიოს ორგანიზმის ძილ-ღვიძილის ბუნებრივი ციკლი. ძილის წინ ეკრანთან გატარებული დროის შეზღუდვამ შეიძლება ხელი შეუწყოს ძილის გაუმჯობესებას.
- შექმენით ძილის ხელშემწყობი გარემო: გრილი, ბნელი და მშვიდი გარემო ხელს უწყობს ძილის გაუმჯობესებას. დარწმუნდით, რომ თქვენი ბავშვის საძინებელი ოთახი მყუდროა და თავისუფალია ყურადღების გამფანტავი ფაქტორებისაგან.
- წაახალისეთ ფიზიკური აქტივობა: რეგულარულმა ფიზიკურმა აქტივობამ შეიძლება ხელი შეუწყოს ძილის გაუმჯობესებას ბავშვებში. წაახალისეთ თქვენი შვილი, რომ ბევრი ივარჯიშოს დღის განმავლობაში, მაგრამ თვალყური ადევნეთ, რომ არ ივარჯიშოს დაძინებამდე ცოტა ხნით ადრე.
- დაელაპარაკეთ თქვენი ბავშვის პედიატრს: თუ ბავშვს კვლავ ცუდად სძინავს, ალბათ, კარგი იქნებოდა მის პედიატრთან გასაუბრება. მას შეუძლია მოგცეთ დამატებითი რჩევები, ან გირჩიოთ დამატებით რომელიმე საჭირო კვლევის ჩატარება.
დასასრულ, ცუდმა ძილმა შეიძლება მნიშვნელოვანი ზეგავლენა მოახდინოს ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე. მნიშვნელოვანია, რომ მშობლებმა განსაკუთრებული ყურადღება დაუთმონ თავიანთ ბავშვებში ჯანსაღი ძილის ჩვევების გამომუშავებას და მიიღონ ზომები იმის უზრუნველსაყოფად, რათა მათ ყოველ ღამე რეკომენდებული დროის განმავლობაში ეძინოთ. ამით მათ შეუძლიათ ხელი შეუწყონ თავიანთი ბავშვების ემოციურ კეთილდღეობასა და ჯანმრთელ განვითარებას.
წყარო: American Academy of Pediatrics. (2016). Recommended Amount of Sleep for Pediatric Pop.
