მე და ჩემი მასწავლებელი ( მოთხრობა)

ორშაბათი.

შემოდგომისფერი დილა იყო...

ქარი ცეკვებოდა ხეეებს და აცლიდა გამხმარ, გაყვითლებულ ფოთლებს...

ელენე სკოლის გზას მიუყვებოდა, ხანდახან დასვრილ ფეხსაცმელს უყურებდა, უნდადა გაეწმინდა რამით, მაგრამ ამის დრო არიყო! ხელში ძველ ჩანთას მძლივს იჭერდა, აი, ის კი სუფთა იყო! ყოველ ბაბიჟთან ერთად უფრო და უფრო გრძნობდა შიშს, რომ დააგვიანდებოდა. გაკვეთილის დაწყების ზარი უკვე გაისმა.

ელენე კარის წინ შეჩერდა, ამოისუნთქა და ფრთხილად შეაღო.

კლასში მყოფმა მოსწავლეებმა ერთიანად მიაპყრეს მზეერა. ტალახიანი ფეხსაცმელი, დასვრილი ჯინსი და არეულად შეკრული თმა ყველას თვალში მოხვდა. რამდენიმე ბავშვმა ჩუმად, მაგრამ მაინც გასაგონი ხითხითი დაიწყო.

— „ტანსაცმელი ყოველდღე უნდა გამოვიცვალოთ“— გაისმა უკანა მერხიდან.

— „ნახე რამხელა ლაქები აქვს, ალბად, დედა არურეცხავს „— დაამატა სხვამ.

ელენეს ისედაც ცრემლით სავსე ჰქონდა თვალები, უბრალოდ ცდილობდა თავი დაბლა დაეხარა, რომ არავის დაენახა მისი შეშუპებული და ცრემლიანი სახე, თითქოს საუკუნე მოუნდა ბოლო მერხთან მისვლას...

თანაკლასელების სიცილის ხმა კი გულსა და სხეულს უწვავდა.

სწორედ მაშინ აუღელვებლად, მაგრამ მტკიცე ტონით გაისმა მერი მასწავლებლის ხმა: — საკმარისია! — თქვა მკაცრად. — არავის აქვს უფლება სხვას დასცინოს, ამს გასწავლით?! ასე, გიყვართ თქვენი თანაკლასელი ?!

კლასი დადუმდა.

მერი მასწავლებელი ელენეს მიუახლოვდა და ნაძალადევი ღიმილით ჩურჩულით ჰკითხა: — ელენე, რა მოხდა? რამე გტკივა?

ელენეს მამა გარდაცვლილი ჰყავდა, მისი პაპა-ბებია ძალიან შორს მთაში ცხოვრობდნენ, მას მხოლოდ დედას ზრდიდა. მასწავლებლის თბილმა მზერამ თითქოს ჩამოანგრია ის კედელი, რომელსაც გოგონა ეფარებოდა. ცრემლები მდინარესავით ჩამოეღვარა სახეზე. მან თავი უაზროდ გააქნია და სწრაფად გაიქცა კლასიდან.

მერი მასწავლებელმა შეშფოთებით შეხედა ბავშვებს. — გაკვეთილი გაგრძელდება, მუსიკის მასწავლებელი შემოვა თქვენთან, მაგრამ მე სწრაფად დავბრუნდები. მშვიდად იჯექით, — თქვა და საკლასო ოთახიდან გავიდა.

ატირებულ ელენეს გახედა და მალევე უკან მიჰყვა. ელენე სოფლის ქვიან და მიწიან გზავს მიუყვებოდა. მერისთვის ერთი შეხედვითაც კი ჩანდა — ეს არ იყო მხოლოდ უბრალო წყენა, უბრალო დაგვიანება. სახლთან მისული ელენე სწრაფად შევიდა პატარა, მერყევი კარის მიღმა. მერი რამდენიმე წუთით გაჩერდა. თავი არ უნდოდა შეეჩერებინა, მაგრამ გულში რაღაც ეუბნებოდა:

-„თუ ახლა არ შევალ, შეიძლება ძალიან გვიან იყოს.“ მან ფრთხილად შეაღო კარი და ის, რაც დაინახა ცეცხლივით აალდა მის გულში. ოთახი დაბურული იყო, საღამოზე მეტად დაბნელებული. იატაკზე მიმოფანტული ტანსაცმელი, გაურეცხავი ჭურჭელი, ჩამქრალი ღუმელი და კუთხეში — საწოლში მწოლიარე ქალი, აშკარად ავადმყოფი, თოვლივით თეთრი სახით...

ახლოს მდგომი ელენე დედის ხელს ეფერებოდა და უხმოდ ტიროდა.

— ღმერთო... — ამოილაპარაკა მერი მასწავლებელმა და სწრაფად მიუახლოვდა.

— ელენე, საყვარელო, რატომ არ მითხარი?! ელენემ მხოლოდ თავი დახარა.

— დედა… ვერ დგება… უკვე სამი დღეა… არც საჭმელი გვაქვს… არც არაფერი… — თქვა ჩურჩულით.

მასწავლებელი დარწმუნდა, რომ გოგონა მარტო იყო ამ სიმძიმის წინაშე.

იგი წამოდგა და ჯერ სასწრაფო დახმარებას დაურეკა. შემდეგ ელენეს მიუბრუნდა:

— ახლა ექიმი მოვა. ყველაფერს ერთად მოვაგვარებთ, მართლა ყველაფერს.

და მართლაც, ექიმი მალევე მოვიდა. დედას პირველადი დახმარება გაუწია და საავადმყოფოში გადაიყვანეს. ელენე კი მერის მკლავებში პატარა ფისოსავით მოიკუნტა, თითქოს პირველად იგრძნო ვინმეს სიმყარე და სითბო.

-

იმ საღამოს მერი მასწავლებელმა გადაწყვიტა, რომ მარტო არ დატოვებდა ელენეს. ჯერ აფთიაქში მივიდნენ. მერი საკუთარი ფულით ყიდულობდა წამლებს, საჭმელს, საჭირო ნივთებს. შემდეგ ორივენი ერთად ბრუნდებოდნენ იმ პატარა სახლში და საქმეს იწყებდნენ. ელენეს თანაკლასელებმა ბოდიში მოუხადეს და ეზოს საქმეს მიყვეს ხელი, ზოგმა წყალი მოიტანა, ზოგმაც კი ღუმელისთვის შეშა შეაგროვა. მასწავლებელმა უთხრა ბავშვებს რომ ერთმანეთის დახმარებით ისინი ყველა სირთულეს გადალახავდნენ. მერი ალაგებდა სამზარეულოს, ელენე — დერეფანს. მტვერი ყველგან იყო, მაგრამ მათი გაერთიანებული ძალა თითქოს რაღაც ახალს ჰქმნიდა — იმედს. სახლი ნელ–ნელა განათდა, გათბა... გაუფორმებული სივრცე სიცოცხლეს იბრუნებდა.

როცა ყველაფერი დასრულდა, მერი თბილად მიუბრუნდა:

— დღეს ძალიან დიდი საქმე გააკეთე, ელენე! მე, ვამოყობ შენით ასე, რომ ზრუნავს შენს დედიკოზე!

გოგონამ სევდიანად გაიღიმა და ტავი დახარა.

იმ ღამეს მერი მასწავლებელი პირველად მიხვდა, რომ ელენე მხოლოდ მოსწავლე აღარ იყო მისთვის. რაღაც უფრო დიდი იბადებოდა — პასუხისმგებლობა, სიყვარული, დედობრივი მზრუნველობა, რომელიც მთელი ცხოვრება აკლდა.

---

რამდენიმე თვე გავიდა. ელენეს დედა, სამწუხაროდ, დაავადებას ვერ გადაურჩა. მერი მასწავლებელი ქალს ბოლომდე გვერდით ედგა, მაგრამ შედეგი მძიმე იყო. ელენე საავადმყოფოს დერეფანში უხმოდ იდგა და ცრემლებს ვერ იკავებდა. როდესაც უხსნიდენ რომ დედა ცაში აფრინდა და მისთვის ანგელოზად გარდაიქმნა, რომელიც მას ყოველთვის დაიცავდა... მერი მასწავლებელი გვერდით ედგა და ხელი მოხვია.

— მე შენ მარტო არ დაგტოვებ, — უთხრა მტკიცედ.

-გინდა… ჩემთან დამრჩე?

ელენემ თავდაპირველად ვერ თქვა სიტყვა.

მაგრამ მის თვალებში მკაფიოდ აირეკლა ის სითბო და იმედი, რომელიც მთელი ცხოვრება უნედოდა.

— მინდა… ამოილაპარაკა ბოლოს.

--

მას შემდეგ სკოლაში ყველაფერი შეიცვალა. ბავშვები, რომლებიც ბოლო რიგებიდან დასცინოდნენ, ახლა სიყვარულით და პატივიცემით უყურებდნენ, რადგან ელენეს თვალებშიც აღარ იყო იმ დღის ტკივილი — იქ გაჩნდა სიმტკიცე, რწმენა და მადლი. მერი მასწავლებელი კი მისი „მეორე დედა“ გახდა — მასწავლებელი, რომელმაც ერთი უბრალო „დაგვიანების „ მიღმა ცრემლების ნამდვილი მიზეზი დაინახა. და ასე დაიწყო მათი საერთო ახალი ცხოვრება, რომელიც თანდათან ფერადდებოდა.

ერთხელ მერი მასწავლებელმა ჰკითხა: — ელენე, რას ნიშნავს შენთვის ის დღე, როცა კლასიდან გაიქეცი?

გოგონამ მას დაუფიქრებლად უპასუხა: — იმ დღეს… შენ პირველად მომძებნე... და მგონია, მფარველი ანგელოზები მასწავლებლები არიან, რომ გავიზრდები, მეც მასწავლებელი გამოვალ და მეც ასე ვიპოვი შენსავით შვილებს...

ავტორი სოფი მაჭავარიანი