შესავალი
ბავშვის პირველი სიტყვები მშობლებისთვის განსაკუთრებული სიხარულია. მაგრამ ზოგჯერ ორი წლის ასაკში პატარა ჯერ კიდევ ვერ ამბობს სიტყვებს, რაც იწვევს შფოთვას. უნდა ვიფიქროთ პრობლემაზე? ყოველთვის არა — მაგრამ ყურადღება და დაკვირვება აუცილებელია.
რა არის ნორმალური განვითარება?
ენობრივი განვითარება ძალიან ინდივიდუალურია. საშუალოდ, 2 წლის ასაკში ბავშვი იყენებს დაახლოებით 50-მდე სიტყვას და ცდილობს მარტივ წინადადებებს (ASHA). თუმცა ეს მხოლოდ საშუალო მაჩვენებელია. ზოგს სიტყვები უფრო ადრე უჩნდება, ზოგს მოგვიანებით.
მაგალითად, თუ ბავშვი სიჩუმის მიუხედავად კარგად ესმის თქვენთან მიმართული ფრაზები, ასრულებს მარტივ დავალებებს („მომიტანე ბურთი“) და იყენებს ჟესტებს, ხშირად საქმე მხოლოდ ინდივიდუალურ ტემპთან გვაქვს.
ექსპერტის რეკომენდაცია
Lauren Meffen, MA CCC/SLP, სერტიფიცირებული მეტყველების თერაპევტი ამბობს:
თუ თქვენი შვილი 18–24 თვის ასაკში ჯერ კიდევ არ ამბობს სიტყვებს ან არ ცდილობს კომუნიკაციას, აუცილებელია პედიატრის ან მეტყველების თერაპევტის შეფასება.
დროული რეაგირება შეიძლება გადამწყვეტი აღმოჩნდეს!
რა შეიძლება აფერხებდეს მეტყველებას?
- სმენის პრობლემები – თუ ბავშვი ვერ იგებს ბგერებს სწორად, ვერ იმეორებს სიტყვებს.
- ორმაგი ენობრივი გარემო – ორი ან მეტი ენის ოჯახებში მეტყველება ხანდახან ცოტა გვიან იწყება, თუმცა საბოლოოდ ბავშვი ორივე ენას კარგად ითვისებს.
- განვითარების დარღვევები – მაგალითად, აუტიზმის სპექტრი ან მეტყველების სპეციფიკური შეფერხება.
ავსტრალიელი ბლოგერი თავის გამოცდილებას აზიარებს: მისი შვილი, Lenny, 18 თვის ასაკში ჯერ კიდევ არ ლაპარაკობდა. შემდგომმა გამოკვლევამ აჩვენა, რომ პრობლემა სმენაში იყო — ყურის ბლოკი აფერხებდა. მცირე სამედიცინო ჩარევის შემდეგ მეტყველება ნელ-ნელა დაიწყო და სპეციალისტების დახმარებით ბავშვი თანატოლებს დაეწია.
როდის მივმართოთ სპეციალისტს?
მშობლებმა აუცილებლად უნდა განიხილონ კონსულტაცია, თუ ბავშვი:
- არ რეაგირებს თავის სახელზე;
- არ იყენებს ჟესტებს (მაგ.: ხელის დაქნევა დამშვიდობების მიზნით);
- საერთოდ არ ამბობს სიტყვებს 2 წლისთვის;
- არ ცდილობს კომუნიკაციას არც ბგერებით, არც მიმიკით.
მშობლის როლი
ყოველდღიური საუბარი, წიგნების კითხვა, სიმღერების ერთად შესრულება და სურათებზე მითითება საუკეთესო სტიმულია. ასევე მნიშვნელოვანია ეკრანთან გატარებული დროის შეზღუდვა.
დასკვნა
თუ 2 წლის ასაკში ბავშვი არაფერს ამბობს, ეს ყოველთვის არ ნიშნავს სერიოზულ პრობლემას. მაგრამ ეს არის სიგნალი, რომელიც ყურადღებას იმსახურებს. სპეციალისტის დროული დახმარება და მშობლების ჩართულობა ხშირად სრულიად ცვლის ვითარებას.
